مقدمه
پرورش فرزند یک فرآیند پیچیده و چالشبرانگیز است که والدین را با مجموعهای از تصمیمگیریها و رفتارها مواجه میکند. در این مسیر، برخی رفتارها و الگوهای رفتاری والدین ممکن است به “تلههایی” تبدیل شوند که نه تنها به رشد و توسعهی فرزندان آسیب میزند، بلکه رابطهی والد-فرزندی را نیز تحت تأثیر قرار میدهد. در این مقاله، به بررسی سه تلهی رایج در پرورش فرزند و نکاتی برای اجتناب از آنها میپردازیم.
تلهی اول: فرزندپروری هلیکوپتری
تعریف و تبعات فرزندپروری هلیکوپتری
فرزندپروری هلیکوپتری به سبک والدینی اطلاق میشود که بهطور مداوم و با شدت در زندگی فرزندان خود دخالت میکنند. این والدین تمایل دارند بیش از حد از فرزندان خود محافظت کنند و در تمام جنبههای زندگی آنها نفوذ داشته باشند. این رفتار میتواند منجر به عدم استقلال، کمبود اعتماد به نفس و اضطراب در فرزندان شود (Schiffrin et al., 2014).
نکات اجتناب از تله فرزندپروری هلیکوپتری
- تشویق به استقلال: والدین باید به فرزندان خود اجازه دهند تا با چالشها و مسائل خود مواجه شوند. به آنها فرصت دهید تا تصمیمگیری کنند و از اشتباهات خود یاد بگیرند.
- تنظیم انتظارات منطقی: والدین باید انتظارات واقعبینانهای از فرزندان داشته باشند و اجازه دهند که فرزندان خود اشتباه کنند و از آنها درس بگیرند.
- پشتیبانی به جای کنترل: بهجای کنترل تمام جنبههای زندگی فرزندان، با آنها به گفتوگو بپردازید و در تصمیمگیریها از آنها حمایت کنید.


تلهی دوم: مقایسهی فرزندان
تعریف و تبعات مقایسهی فرزندان
مقایسهی فرزندان با یکدیگر بهخصوص در خانوادههایی که بیش از یک فرزند دارند، بسیار رایج است. این رفتار میتواند منجر به احساس ناکافیبودن، رقابت ناسالم و آسیب به خودپندارهی فرزندان شود (Kumar & O’Donoghue, 2016).
نکات اجتناب از تله مقایسهی فرزندان
تأکید بر تمایزهای فردی: والدین باید تلاش کنند تا ویژگیها و استعدادهای خاص هر فرزند را شناسایی کرده و به آنها توجه کنند.
فراموش نکنید که هر انسانی منحصربهفرد خودش است.
تشویق همکاری: به جای ایجاد رقابت، والدین میتوانند فرزندان را به همکاری و کمک به یکدیگر در انجام وظایف تشویق کنند. این همکاری میتواند روابط برادر-خواهر را تقویت کند و همدلی را افزایش دهد.
ابراز عشق و پشتیبانی: والدین باید بهطور مداوم عشق و حمایت خود را به تمام فرزندانشان ابراز کنند تا آنها احساس ارزشمندبودن کنند و از احساسات منفی ناشی از مقایسهها رنج نبرند.
تلهی سوم: انتظارهای غیرواقعبینانه
تعریف و تبعات انتظارهای غیرواقعبینانه
انتظارات غیرواقعبینانه، مانند داشتن استانداردهای بالا برای موفقیت تحصیلی یا اجتماعی، میتواند فشار زیادی به فرزندان وارد کند. این وضعیت ممکن است منجر به اضطراب و احساس ناکافیبودن در فرزندان شود (Haim Ginott, 2000).
نکات اجتناب از تله انتظارهای غیرواقعبینانه
تنظیم انتظارات واقعبینانه: والدین انتظارات خود را متناسب با تواناییها، نیازها، استعدادها و علاقههای هر فرزند تنظیم کنند و به آنها اجازه دهند که در مسیر خود پیشرفت کنند.
قدردانی از تلاشها: بهجای تمرکز بر نتیجهی نهایی، والدین به تلاشهای فرزندان توجه کرده و آنها را بابت تلاشهایشان تشویق کنند. این رویکرد میتواند باعث افزایش انگیزه و اعتمادبهنفس در فرزندان شود.
ایجاد محیطی بدون فشار: خوب است والدین تلاش کنند تا محیطی دوستانه و بدون فشار بر روی فرزندان فراهم آورند، بهطوریکه فرزندان بتوانند آزادانه به فعالیتها و علائق خود بپردازند.
نتیجهگیری:
والدبودن یک هنر است که نیاز به دقت، محبت و هوشمندی دارد. با توجه به تلههایی که ممکن است در این مسیر با آنها مواجه شویم، شناسایی و اجتناب از آنها میتواند به بهبود کیفیت والدبودن و ایجاد رابطهای سالم و مؤثر بین والدین و فرزندان کمک کند. با ایجاد فضایی مناسب برای استقلال، خودپنداره مثبت و برقراری تعاملات سالم، والدین میتوانند رشد و توسعهی متوازن فرزندان خود را تضمین کنند.
منابع:
Haim Ginott, Between Parent and Child: The Bestselling Classic That Revolutionized Parent-Child Communication (2000).
Schiffrin, H. H., Liss, M., Miles-McLean, H., Wilkins, K. A., & Eshbaugh, E. M. “The Effect of Helicopter Parenting on College Students’ Well-Being.” Journal of Child and Family Studies (2014).
Kumar, V. & O’Donoghue, J. “The Impact of Helicopter Parenting on Academic Performance.” Educational Psychology (2016).
بدون دیدگاه