مراسم قاشق‌زنی یکی از سنت‌های قدیمی و جذاب ایرانی است که در ایام خاص، به ویژه در شب‌های منتهی به نوروز، در بسیاری از مناطق ایران برگزار می‌شود. این مراسم که به نوعی نمادی از همبستگی در جامعه است، در ماتیار نیز با شور و شوق خاصی برگزار شد. در این مراسم، گروهی از کودکان به همراه بزرگ‌ترها به خانه همسایگان می‌روند و با قاشق به در و دیوار خانه می‌زنند تا اهل خانه از حضور آن‌ها باخبر شوند. در ازای این مراسم، همسایه‌ها با کاسه‌ای پر از آذوقه خشک یا حتی نخود و کشمش به آن‌ها هدیه می‌دهند.
تاریخچه و معنای قاشق‌زنی
قاشق‌زنی به‌طور سنتی در ایام خاص، به ویژه شب‌های پیش از نوروز، انجام می‌شد. زنان و مردان با پوشیدن چادر و گاهی نقاب به خانه همسایگان می‌رفتند و با قاشق به کاسه یا قابلمه‌ای که بر در خانه قرار داشت می‌زدند. هدف از این کار این بود که اهل خانه را از آمدن قاشق‌زن آگاه کرده و سپس آذوقه‌ای به عنوان هدیه دریافت کنند. در گذشته، این آذوقه‌ها معمولاً بنشن، نخود، کشمش و دیگر مواد خشک بود که به عنوان نشانه‌ای از برکت و خوشبختی به قاشق‌زن داده می‌شد.
یکی از ویژگی‌های جالب این مراسم، ناشناس ماندن قاشق‌زن بود. در واقع، هیچ‌گاه قاشق‌زن و صاحب خانه در هنگام مواجهه با یکدیگر صحبت نمی‌کردند تا هویت یکدیگر فاش نشود. این موضوع باعث می‌شد تا مراسم قاشق‌زنی به شکلی رازآلود و جالب برگزار شود و هر طرف از این مراسم تنها از طریق انجام عمل خود درگیر و آگاه باشد.
قاشق‌زنی در ماتیار
در ماتیار نیز، همانند دیگر مناطق ایران، مراسم قاشق‌زنی برگزار شد. این مراسم در شب‌های منتهی به نوروز، فرصتی برای ایجاد فضایی شاد و پر از همبستگی در میان اهالی محله و همسایگان بود. گروهی از کودکان ماتیاری به همراه بزرگ‌ترها، با شور و شوق به خانه‌های همسایگان رفتند و قاشق‌زنی کردند. این مراسم نه تنها برای کودکان یک تجربه خاطره‌انگیز بود بلکه باعث تقویت روابط اجتماعی و ایجاد حس همبستگی میان اهالی محله شد.
همسایگان نیز با استقبال از این مراسم، قاشق‌زن‌ها را با نخود و کشمش یا گاهی با آذوقه‌های دیگری که در دسترس داشتند، پذیرایی کردند. این نوع هدایا نه تنها به عنوان نمادهایی از برکت و خوشبختی نوروزی شناخته می‌شدند، بلکه به نوعی احساس محبت و همکاری میان همسایگان را تقویت می‌کردند.
جمع‌بندی
مراسم قاشق‌زنی یکی از سنت‌های زیبا و قدیمی ایرانی است که در ماتیار نیز با شور و نشاط خاصی برگزار شد. این مراسم که به نوعی نماد همبستگی و همکاری میان همسایگان است، فضایی شاد و پر از محبت در محله ایجاد می‌کند. با حضور کودکان و بزرگ‌ترها در این مراسم و انجام سنت قاشق‌زنی، روابط اجتماعی تقویت شده و حس محبت در میان افراد گسترش می‌یابد. در این مراسم، هدیه‌هایی چون نخود، کشمش و آذوقه‌های خشک، به عنوان نمادهای برکت و خوشبختی به قاشق‌زن‌ها داده می‌شود، که باعث می‌شود این سنت علاوه بر جنبه اجتماعی، جنبه معنوی و روانی مثبتی به ارمغان آورد.
بدون دیدگاه