مراسم خاله نخودی یکی از سنت‌های جالب و باستانی ایرانی است که در برخی مناطق ایران، به ویژه در تهران قدیم، به عنوان بخشی از آداب نوروزی برگزار می‌شده است. این مراسم که با ساخت عروسک‌های کوچک و نمادین انجام می‌شود، به نوعی یادآور مهر و محبت مادران و دختران در روزهای پایانی سال است. در ماتیار نیز، همانند گذشته، این سنت زیبا با دقت و علاقه خاصی انجام شد تا روح نوروزی به خانه‌ها بیاورد.
تاریخچه خاله نخودی در تهران قدیم
در تهران قدیم، نزدیک به ایام نوروز، مادران و دختران به همراه یکدیگر در تدارک جشن و سفره هفت سین بودند و یکی از آداب خاص آن زمان، ساخت عروسک‌های خاله نخودی بود. این عروسک‌های کوچک که از نخود و کمی پارچه ساخته می‌شدند، به شکل پیرزنی کوچک بودند که به آن‌ها «خاله نخودی» می‌گفتند. باور مردم آن زمان این بود که این عروسک‌ها با خود خوشبختی، سعادت و برکت نوروزی را به خانه‌ها می‌آورند و در لحظه تحویل سال، در کنار دیگر نمادهای نوروزی، انرژی مثبت و امید را در خانه‌ها پراکنده می‌کنند.
معنی و نماد خاله نخودی
خاله نخودی به عنوان یک نماد از مهر و محبت، نشان‌دهنده پیوند عاطفی میان نسل‌ها و همچنین ادامه سنت‌ها از مادران به دختران است. این عروسک‌های کوچک که معمولاً با نخود و پارچه ساخته می‌شدند، بیشتر به شکل پیرزنانی با صورتی مهربان و پوشش ساده بودند. علت اینکه آن‌ها را «خاله نخودی» می‌نامیدند نیز به این دلیل بود که این عروسک‌ها شبیه به تصویر سنتی از پیرزنان مهربان و دلسوز در ذهن مردم بودند. در گذشته، این عروسک‌ها اغلب در شب‌های نزدیک به سال نو ساخته می‌شدند و در سفره هفت سین به عنوان نمادی از خوشبختی و برکت نوروزی قرار می‌گرفتند.
خاله نخودی در ماتیار: گرامی‌داشت سنت‌ها
در ماتیار نیز، همانند تهران قدیم و دیگر مناطق ایران، مراسم خاله نخودی در ایام نزدیک به نوروز برگزار شد. این سنت زیبا در میان مادران و دختران ماتیاری به عنوان یک فرصت برای ایجاد همبستگی خانوادگی و تقویت روابط بین نسلی شناخته می‌شود. در این مراسم، مادران و دختران با هم گرد هم آمده و با نخود و پارچه، عروسک‌های کوچکی به شکل خاله نخودی می‌ساختند. این عروسک‌ها در سفره هفت سین قرار می‌گرفتند تا در لحظه تحویل سال، همراه با سایر نمادهای نوروزی، خوشبختی و برکت را به خانه‌های ماتیار بیاورند.
جمع‌بندی
مراسم خاله نخودی، همچنان که در گذشته در تهران و دیگر نقاط ایران رایج بود، در ماتیار نیز به عنوان بخشی از آداب و رسوم نوروزی برگزار می‌شود. این سنت زیبا با ساخت عروسک‌هایی از نخود و پارچه که نماد مهر و محبت هستند، به خانه‌ها انرژی مثبت و برکت نوروزی هدیه می‌دهد. مراسم خاله نخودی در ماتیار، علاوه بر اینکه به عنوان یک فعالیت فرهنگی مهم در این منطقه شناخته می‌شود، فرصتی برای تقویت روابط خانوادگی و یادآوری از ارزش‌های عاطفی و فرهنگی نیز به شمار می‌رود. به همین ترتیب، این سنت نه تنها یک یادگار از گذشته است، بلکه یک پل ارتباطی میان نسل‌ها و یادآور اهمیت حفظ سنت‌ها و فرهنگ‌های غنی ایرانی به حساب می‌آید.
بدون دیدگاه